Dokuz Eylul University
-
Tüketicilerin ürün veya hizmete yönelik beklentilerinin ön plana çıktığı günümüzde,
 insanların iyi deneyim arzuları diğer unsurlardan giderek daha fazla önem taşımaktadır. Özellikle
 hizmet sektöründe tüketicilerin bu deneyim arzularına karşılık verebilmek, tüketicinin davranışsal
 sadakatinin sağlanması için oldukça önem arz etmektedir. Hizmet sektöründe söz konusu bu
 deneyimin sağlanabilmesi için ürünün fiziksel çevre unsurları ile desteklenmesi gerekmektedir.
 Kotler tarafından ortaya çıkarılan atmosfer kavramı belirli bileşenler yardımıyla bilinçli olarak
 kurgulanan satın alma ortamları olarak ifade edilmektedir. İnsanların yiyecek ve içecek ihtiyacını
 dışarıda karşılamasının sonucu olarak giderek artan rekabet ortamında ürün farklılaştırmak ve
 deneyim ortamı kurgulamak işletmeler açısından oldukça önemlidir.
 Bu çalışmanın amacı restoran atmosferinin tekrar ziyaret niyeti üzerindeki etkisinin ortaya
 çıkarılması ve bireylerin eylemlerinden doğan haz ve mutluluğun sonucu olarak akış deneyiminin
 aracılık rolünün belirlenmesidir. Bu doğrultuda çalışmada İstanbul ilinde faaliyet gösteren iki
 restoran işletmesi belirlenerek anket formları oluşturulmuş ve veriler bu restoranları ziyaret eden
 386 katılımcıdan elde edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen verilerin istatistiki testleri sonucunda
 katılımcıların restoran atmosferi algılamalarının tekrar ziyaret niyeti üzerinde etkili olduğu ve akış
 deneyiminin bu etkide aracı rol oynadığı tespit edilmiştir. Ayrıca restoran müşterilerinin yüksek
 düzeyde olumlu algılamalarının atmosferin servis personeli boyutu üzerinde yoğunlaştığı
 saptanmıştır. Bu sonuçlardan hareketle belirlenen hipotezlerin tümü kabul edilmiştir. 
Günümüzde hızla gelişen turizm faaliyetleri sonucunda değişen seyahat tercihleri, insanları deniz-kum-güneş üçlüsünden uzaklaştırıp, kültürel vekırsal alanlara yönlendirmektedir. Turistik talebin kent merkezlerindenuzaklaşması sebebiyle, kırsal alanların arz potansiyelinin belirlenmesi vegeliştirilmesi oldukça önem taşımaktadır. Doğrudan doğaya dayalı olarak yapılaneko turizm, av turizmi, dağ turizmi, kamp-karavan turizmi vb. olanakların yanısıra son yıllarda yeni bir trend haline gelen “astro-turizm” kırsal turizmkapsamında değerlendirilmektedir. Bu çalışmada kent merkezinden uzak ve ışıkkirliliğinin az olduğu kırsal alanlara sahip olan Balıkesir ilinin astro-turizmpotansiyelinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda çalışmadaastro-turizm kavramı açıklanmış, ışık kirliliği haritası üzerinde belirlenenbölgeler Bortle Karanlık Gökyüzü ölçeği kullanılarak kategorilere ayrılmıştır.Araştırma sonucunda Balıkesir ilinin Sındırgı-Düvertepe, Bigadiç-Meyvalı,Kepsut-Yeşildağ/Serçeören bölgelerinde astro-turizm faaliyetlerinin uygulanabileceğipotansiyel mekânlar olduğu belirlenerek öneriler geliştirilmiştir.
Postmodernizm, modernizmin etkilerinden sıyrılarak bireylerin hazcı-gösterişçi ve deneyim odaklı yeni bir tüketim paradigmasını oluşturmaktadır. Tüketiciler günümüzde geleneksel yiyecek ve içecek tüketim alışkanlıklarından ve fonksiyonel fayda arayışından farklı eğilim ve beklentiler sergilemektedir. Dolayısıyla yiyecek ve içecek endüstrisi içerisinde somut ürünün yanı sıra birtakım fiziksel kanıtlar ve atmosferik unsurlar aracılığıyla yaratılmış mekânlar olarak etnik restoranlar giderek artış göstermektedir. Etnik restoranlar belirlenen tema çerçevesinde hedef kültürün soyut ve somut bileşenlerini fiziksel kanıtlar ve atmosferik unsurlar aracılığıyla sahnelemekte ve Fransız sosyolog Jean Baudrillard perspektifine göre “simüle” etmekte ve aslolan gerçekliğin yerini alan bir “hipergerçeklik” olgusu ortaya çıkmaktadır. Bu araştırma amacı Baudrillard perspektifinde etnik restoranlarda hipergerçeklik unsurlarının incelenmesi, etnik restoranları birer simülakra dönüştüren göstergelerin ve bunların işlevlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda araştırmada İstanbul ilinde faaliyet gösteren iki etnik restoran işletmesinin mekân görselleri ele alınarak göstergebilimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler doğrultusunda gösterge, gösteren ve gösterilen unsurlar belirlenerek tasniflenmiştir. Araştırma sonucunda etnik restoran işletmelerinin belirlemiş olduğu kültür ve etnolojik yapıyı yeniden üreten ve canlandıran temsillere rastlanmıştır. Söz konusu temsillerin bulunduğu ilgili göstergeler derinlemesine çözümlenmiş olup bulgular neticesinde hipergerçeklik unsurları ve işlevleri ortaya çıkarılarak öneriler geliştirilmiştir.
